Ordú Caomhnaithe Uisce arna eisiúint ag Uisce Éireann do Sholáthar Uisce Poiblí Réigiúnach Bhaile na nGallóglach mar iarracht soláthar a chosaint chun críocha riachtanacha

Tá cur i bhfeidhm an Ordaithe sin mar thoradh ar thréimhse fhada aimsire tirime mar aon le méadú mór ar an éileamh.

Dé hAoine an 2 Bealtaine 2025: Tá sé deimhnithe ag Uisce Éireann go mbeidh Ordú Caomhnaithe Uisce, ar a dtugtar cosc ​​ar osáin uisce de ghnáth, i bhfeidhm do Sholáthar Uisce Poiblí Réigiúnach Bhaile na nGallóglach i gCo. Dhún na nGall, ó mheán oíche, Dé Máirt an 6 Bealtaine 2025 ar feadh tréimhse sé seachtaine. Ní bhaineann an t-ordú ach le custaiméirí a fhaigheann soláthar uisce ón soláthar uisce poiblí i mBaile na nGallóglach, sa Cheathrú Caol, i Ráth Mealtain, agus ní an chuid eile den chontae.

Eisíodh an tOrdú Caomhnaithe Uisce mar iarracht soláthairtí uisce a chosaint chun críocha riachtanacha. Feicfear na fógraí i nuachtáin náisiúnta inniu an 2 Bealtaine 2025, i gcomhréir le ceanglais reachtúla ina leagtar amach an toirmeasc ar úsáid osán gairdín agus úsáidí neamhriachtanacha eile uisce.

Tá cur i bhfeidhm an Ordaithe sin mar thoradh ar thréimhse fhada aimsire tirime mar aon le méadú mór ar an éileamh, agus mar gheall air sin tá soláthairtí uisce ag Loch Cholm Cille, foinse uisce na ceantair, faoi dhianstrus.

Tá leibhéil an uisce ag Loch Cholm Cille (a sholáthraíonn uisce do cheantar Bhaile na nGallóglach) níos ísle ná mar a taifeadadh roimhe seo ag an am seo den bhliain agus táthar ag súil, bunaithe ar an ngnáth-treocht don am seo den bhliain, go dtosóidh na leibhéil uisce ag laghdú anois don samhradh. Meastar go bhfuil leibhéil shuntasacha báistí thar thréimhse fhada ama de dhíth le go dtiocfaidh an fhoinse sin chuici féin. 

Ó mhí Mheán Fómhair 2024 i leith, tá an bháisteach i nDún na nGall faoi bhun an mheáin i gcomparáid le taifid stairiúla báistí. Ní raibh ach 67% (487mm) de bháisteach ag an stáisiún aimsire i gCionn Mhálanna, Dún na nGall idir mí Mheán Fómhair 2024 agus mí an Mhárta 2025 i gcomparáid le taifid stairiúla do Chionn Mhálanna (724mm). Tá tréimhse eile d’aimsir the thirim tuartha ag Met Éireann ag tús mí na Bealtaine agus tá comhartha ann go bhfuiltear meánmhéid báistí tuartha do dheireadh mhí na Bealtaine. Mar sin féin, ní dócha go mbeidh cumas Loch Cholm Cille mórán níos fearr leis an méid báistí tuartha sin agus muid ag dul isteach i dtréimhse luath an tsamhraidh nuair a thagadh ​​​​titim mhéadaithe ar leibhéil go stairiúil de bharr aimsir níos tirime/níos teo.

Tá sé ríthábhachtach go dtabharfar Ordú Caomhnaithe Uisce isteach anois ar Sholáthar Uisce Poiblí Réigiúnach Bhaile na nGallóglach chun an baol go mbeidh srianta agus bristeacha cumhachta ann sna seachtainí agus sna míonna amach romhainn a laghdú.

Dúirt Damien O’Sullivan ó Uisce Éireann: "Tugann Uisce Éireann tús áite dár soláthar uisce a chosaint lena úsáid i dtithe, i ngnólachtaí agus i seirbhísí riachtanacha." Beidh sé tugtha faoi deara ag an bpobal áitiúil go bhfuil leibhéil uisce Loch Cholm Cille níos ísle ná mar is gnách don am seo den bhliain. Is é is cúis leis sin laghdú suntasach ar an mbáisteach le sé mhí anuas, mar aon le méadú suntasach ar an éileamh ar uisce i mBaile na nGallóglach le cúpla bliain anuas mar thoradh ar fhás sa cheantar. Cé go mbraitheann sé go minic go mbíonn neart báistí in Éirinn, léirítear leis na sonraí go raibh fómhar agus geimhreadh te agus tirim againn a bhí neamhghnách don séasúr. Mar thoradh air sin, níor athlíonadh Loch Cholm Cille mar is gnách de réir an tséasúir, agus táimid ag dul isteach i míonna an tsamhraidh le leibhéil uisce níos ísle ná an meán. Mar fhreagairt air sin, mhéadaíomar ár n-iarrachtaí i mbraith sceití, i ndeisiú píopaí, agus i mbainistíocht fhoriomlán an líonra. Agus an t-éileamh fós níos mó ná an soláthar i mBaile na nGallóglach agus tuilleadh aimsir thirim tuartha, rinneamar an beart breise Ordú Caomhnaithe Uisce a chur i bhfeidhm chun soláthairtí uisce áitiúla a chosaint.

"Is ríléir é ó shonraí Uisce Éireann go gcruthaítear borradh faoin éileamh ar uisce nuair a bhíonn an aimsir te." A bhuí leis an aimsir sin, is dóichí go n-úsáidfear osáin le haghaidh garraíodóireachta, fóillíochta agus cuspóirí eile. Beidh úsáid as osán uisce ar feadh uair an chloig cothrom leis an méid uisce a úsáideann teaghlach meánmhéide gach lá, áfach, agus is gnách nach úsáid riachtanach uisce é sin.

"Tá tabhairt isteach an Ordaithe seo de thoradh ar shraith beart atá curtha i bhfeidhm ag Uisce Éireann chun soláthairtí a chosaint le míonna beaga anuas." Tá roinnt beart déanta againn chun an t-éileamh a laghdú agus cur le Baile na nGallóglach ó sholáthairtí in aice láimhe chun go n-athlíonfar Loch Cholmcille. Mar gheall air sin, tá laghdú 40% tagtha ar an astarraingt ó Loch Cholm Cille ó mhí Dheireadh Fómhair seo caite. Chomh maith leis sin, chuireamar acmhainní breise in úsáid chun sceití criticiúla sa líonra uisce a aimsiú agus a dheisiú agus thionólamar feachtas faisnéise poiblí a bhfuil sé mar aidhm leis feasacht a mhúscailt ar thábhacht an chaomhnaithe uisce ó cheann ceann na bliana. Leanfaimid le hanailísiú a dhéanamh ar leibhéil úsáide uisce fad a bheidh an tOrdú Caomhnaithe Uisce i bhfeidhm. Tá sé ríthábhachtach go ndéanfar ár soláthar uisce a chosaint chun an baol go mbeidh srianta agus bristeacha seirbhíse ann sna seachtainí agus sna míonna atá amach romhainn a laghdú.

"Le linn an ama sin táimid ag tacú lenár n-úsáideoirí uisce tráchtála agus ag tabhairt comhairle dóibh maidir le caomhnú uisce, agus molaimid dóibh leanúint lena n-iarrachtaí chun úsáid neamhriachtanach a sheachaint." 

"Tá a lán leideanna úsáideacha ann chun uisce a chaomhnú ar ár suíomh gréasáin ach is iad na príomhtheachtaireachtaí an t-osán agus an níochán brú a fhágáil sa bhothán; uisce tí a athúsáid don ghairdín; agus cithfholcadáin níos giorra a ghlacadh." Iarraimid ar gach uile dhuine a gcion féin a dhéanamh ionas gur féidir linn soláthairtí a choinneáil go dtí amach san fhómhar," a dúirt Damien.

Cuirtear toirmeasc leis an Ordú Caomhnaithe ar úsáid osán uisce gairdín agus úsáidí neamhriachtanacha eile uisce ag úsáideoirí tí agus áitribh tráchtála le haghaidh gníomhaíochtaí neamhthráchtála, mar shampla gairdíní atá ceangailte le háitreabh gnó a uisciú.

Chun cuidiú le daoine níos mó a fhoghlaim faoi uisce a shábháil, d’fhorbair Uisce Éireann áireamhán caomhnaithe atá éasca le húsáid ionas gur féidir leo a oibriú amach cá mhéad uisce atá á shábháil acu faoi láthair agus conas is féidir leo níos mó fós a chaomhnú. Tá an t-áireamhán ar fáil inár rannóg maidir le caomhnú áit ar féidir leat go leor leideanna úsáideacha maidir le huisce a shábháil a fháil freisin.

Is féidir le baill den phobal sceití ar bith sa líonra uisce poiblí a thuairisciú ach teagmháil a dhéanamh le hUisce Éireann 24/7 ag 1800 278 278 nó ar water.ie.